Το Γουόνκι και το Γουολοντσέτ είναι δυο µικρά αγροτικά χωριά τής αιθιοπικής επαρχίας, όπου ούτε ένας από τους λιγοστούς κατοίκους τους γνωρίζει γραφή ή ανάγνωση.
Για την ακρίβεια, οι κάτοικοί του δεν έχουν δει ποτέ τους γραπτό κείµενο, πινακίδα, βιβλίο κ.λπ. και προφανώς δεν ξέρουν καν τι είναι το σχολείο. Γι’ αυτό και επελέγησαν από τους ιθύνοντες της οργάνωσης One Laptop Per Child προκειµένου να συµµετάσχουν σε ένα πρωτότυπο πείραµα (αν και ανατριχιαστική η χρήση του όρου όταν αφορά ανθρώπους, περί πειράµατος πρόκειται).
Πριν λίγους µήνες, στα χωριά αυτά έφτασαν φορτηγά γεµάτα µε tablet PC, τα οποία και αφέθηκαν σε τυχαία σηµεία σφραγισµένα µέσα στα κουτιά τους, χωρίς οδηγίες ή έστω την παραµικρή συµβουλή. Η περιέργεια οδήγησε τα παιδιά να τα ανοίξουν και να αρχίσουν να τα περιεργάζονται. Όπως λέει ο ιδρυτής του OLPC, Nicholas Negroponte, σε λιγότερο από πέντε λεπτά ένα παιδί είχε ανακαλύψει το On/Off και είχε ενεργοποιήσει την ταµπλέτα (η πρώτη έκδοση του Motorola Xoom). Μέσα στις πρώτες πέντε ηµέρες, κάθε παιδί χρησιµοποιούσε κατά µέσο όρο 47 από τις 1.000 περίπου προεγκατεστηµένες εφαρµογές και λίγες ηµέρες αργότερα είχαν µάθει το αγγλικό αλφάβητο.
Πριν ολοκληρωθεί το πρώτο εξάµηνο του "πειράµατος", τα παιδιά είχαν ανακαλύψει κλειδωµένες δυνατότητες και ανενεργές λειτουργίες και είχαν προσαρµόσει τις αρχικές οθόνες. Το ακόµη πιο αξιοσηµείωτο είναι ότι όλο αυτό το διάστηµα δεν υπήρχε ούτε ίχνος καθοδήγησης ή συµβουλών και η µοναδική επαφή τους µε τους ανθρώπους του project ήταν η εβδοµαδιαία επίσκεψη ενός τεχνικού που µετέφερε τα δεδοµένα από τις κάρτες µνήµης για να διαπιστώσει τη χρήση που έκαναν τα παιδιά και να καταγράψει την πρόοδό τους, χωρίς όµως να δίνει καµία συµβουλή.
Τα παιδιά στο σύνολό τους έχουν εξοικειωθεί και µε το hardware της συσκευής, αφού χρησιµοποιούν την ενσωµατωµένη κάµερα και την φορτίζουν καθηµερινά µέσω των ηλιακών φορτιστών, που επίσης διανεµήθηκαν χωρίς οδηγίες. Παράλληλα, συνεχίζουν να ζωγραφίζουν και να ακούν παραµύθια στα αγγλικά, παρότι –θυµίζουµε– δεν είχαν έως τώρα ακούσει ούτε µία λέξη σε άλλη γλώσσα και δεν είχαν διδαχθεί ούτε τη δική τους.
Μπορούν, λοιπόν, τα παιδιά αναπτυσσόµενων χωρών να εκπαιδευτούν χωρίς την παρουσία δασκάλου και να εξοικειωθούν µε την πληροφορική και τις σύγχρονες τεχνολογίες χωρίς την παραµικρή καθοδήγηση; Αν εµπιστευτούµε τις ενθουσιώδεις δηλώσεις του ελληνικής καταγωγής καθηγητή Nicholas Negroponte, η απάντηση είναι καταφατική.
Τον ενθουσιασµό του, βέβαια, δεν ενστερνίζονται όλοι, αφού οι επικριτές της πρωτοβουλίας υπογραµµίζουν την εξοικείωση των παιδιών µε έναν εντελώς ξένο τρόπο σκέψης και την έµµεση "δυτικοποίησή" τους. Ισχυρίζονται επίσης ότι η ψηφιακή µέθοδος εκπαίδευσης δεν είναι η ενδεδειγµένη και η παντελής απουσία δασκάλων την καθιστά ακόµη πιο προβληµατική. Οι ενστάσεις τους φαντάζουν λογικές, αλλά –όσο σκληρό κι αν ακούγεται– η ελλιπής εκπαίδευση είναι προτιµότερη από τη µη εκπαίδευση.
Με δεδοµένο, µάλιστα, ότι τουλάχιστον 100 εκατοµµύρια παιδιά παγκοσµίως δεν φτάνουν καν στην πρώτη Δηµοτικού, η ανάγκη για µάθηση –έστω και αποσπασµατική ή ελλιπή– είναι επιβεβληµένη. Το κόστος ίσως φαντάζει υπέρογκο, αλλά, σύµφωνα µε τη γοητευτική υπεραπλούστευση του Negroponte, θα στοίχιζε στη Δύση όσο δύο ηµέρες πολέµου στο Αφγανιστάν. Και, κάπως έτσι, φαντάζει προσιτό.
