Πολύ ενδιαφέρον δημοσίευμα των New York Times ρίχνει μια ματιά στο τοπίο των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας με αφορμή την πρόσφατη δικαστική διαμάχη μεταξύ Apple και Samsung που κόστισε στην κορεάτικη εταιρεία περίπου ένα δις δολάρια σε αποζημίωση.
Για να έχετε μια εικόνα στη βαρύτητα του ζητήματος το δημοσίευμα αναφέρει μεταξύ άλλων ότι σύμφωνα με έρευνα του πανεπιστημίου του Stanford ξοδεύτηκαν περίπου $20 δις τα τελευταία δύο χρόνια σε δικαστικές διαμάχες και αγορές πατεντών. Μάλιστα, για πρώτη φόρα πέρσι τα έξοδα των Apple και Google για αγωγές και εξαγορές ξεπέρασε τον προϋπολογισμό για έρευνα και ανάπτυξη (R&D) νέων προϊόντων!
Ειδικότερα για την Apple, να σημειώσουμε ότι η αλλαγή στην φιλοσοφία της ήρθε το 2006 όταν η εταιρεία αναγκάστηκε να καταβάλει πρόστιμο $100 εκατομμυρίων στην Creative Technology επειδή το iPod παραβίαζε μία ευρεία πατέντα της εταιρείας σχετικά με “φορητή συσκευή αναπαραγωγής μουσικής”. Έκτοτε ο Steve Jobs συγκέντρωσε τα στελέχη της εταιρείας και εν όψει της κυκλοφορίας του πρώτου iPhone δήλωσε ότι θα το πατεντάρει ολόκληρο – όπως και έγινε.
Σύντομα, οι μηχανικοί της Apple συγκεντρώνονταν σε μηνιαία βάση σε “συνεδριάσεις αποκάλυψης εφευρέσεων”. Μία μέρα μια ομάδα software μηχανικών συναντήθηκε με τρεις δικηγόρους ειδικούς σε διπλώματα ευρεσιτεχνίας ώστε να ελεγχθεί η εγκυρότητα των εφευρέσεων τους και αν μπορούσαν να πατενταριστούν. Ακόμα και αν ήξεραν ότι δεν θα έπαιρναν την έγκριση θα κατέθεταν το αρχείο ώστε να αποτρεπόταν κάποια άλλη εταιρεία από το πατεντάρει την ιδέα. Υπήρχαν, βέβαια, και φωνές αντίδρασης μέσα στην εταιρεία από μηχανικούς που πίστευαν ότι δεν πρέπει να επιτρέπεται σε εταιρείες η ιδιοκτησία βασικών αρχών στο software.
Την τελευταία δεκαετία ο αριθμός των πατεντών που υποβάλλεται ετησίως από την Apple έχει σχεδόν δεκαπλασιαστεί. Από το 2000 έχει κατοχυρώσει πάνω από 4100 πατέντες σύμφωνα με στοιχεία της M-CAM.
Από την άλλη, η κατοχύρωση πατεντών είναι μια απαραίτητη διαδικασία στην εξέλιξη μιας εταιρείας που όχι προστατεύει την πνευματική της ιδιοκτησία αλλά αποτελεί κίνητρο για περαιτέρω καινοτομίες. «Εάν δεν μπορούμε να προστατεύσουμε την πνευματική μας ιδιοκτησία, τότε δεν μπορούμε να ξοδέψουμε εκατομμύρια στη δημιουργία προϊόντων, όπως το iPhone», δήλωσε στέλεχος της Apple. Για παράδειγμα, η λειτουργία ‘slide to unlock’ «μπορεί να φαίνεται προφανής σήμερα, αλλά αυτό συνέβη αφού ξοδέψαμε εκατομμύρια για να το σκεφτούμε και χρόνια για να το τελειοποιήσουμε». Συνεχίζει λέγοντας ότι «άλλες εταιρείες δεν θα έπρεπε να μπορούν να κλέψουν χωρίς να μας αποζημιώνουν».
Η γενικότερη χρησιμότητα των πατεντών είναι εξαιρετικά σημαντική στην διασφάλιση της καινοτομίας και της πνευματικής ιδιοκτησίας. Αδιαμφισβήτητα, το σύστημα λειτουργεί αρκετά καλά σε αρκετούς τομείς, όπως τον φαρμακευτικό. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια το σύστημα έχει αποτύχει να εκσυγχρονιστεί στις ανάγκες του software και της ευρύτερης – εξ’ ορισμού – έννοιας του. Ως αποτέλεσμα παρατηρείται για παράδειγμα το φαινόμενο κατοχύρωσης αλγορίθμων και ιδεών ως πατέντες που είναι τόσο ευρείες στην εφαρμογή τους που επηρεάζουν φαινομενικά άσχετα προϊόντα που έχουν κατασκευαστεί από τρίτους.
Πρόκειται εν ολίγοις για ένα πολύ ενδιαφέρον αφιέρωμα που μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρο εδώ.
